Jak dopasować odpowiednią masę ceramiczną do konkretnej pracy - cz. 1/2

„Wazon, dzbanek, talerz, kubek, kafel, rzeźba…ojej dużo tego, a to jeszcze nie koniec...z której masy mogę zrobić talerz, a jaka będzie najlepsza do wykonania kafli? Ile powinna mieć szamotu no i jakiej grubości? A temperatura wypału? No właśnie, co z temperaturą? Powinno się to wypalić na niską czy na wysoką?”

Zapewne te i inne pytania kłębią się w Waszych głowach, nie dając spokoju. Zdajemy sobie sprawę, że wiedza ceramiczna jest jak ocean i czasami można zagubić się w jej głębinach.. ba! Nawet nie raz i nie dwa. Nie przejmujcie się, to całkiem normalne. Jesteśmy po to, żeby pomagać Wam rozwiać wszelkie wątpliwości ;-) Także czytajcie bloga żeby rzucić się w wir tworzenia i niebawem móc podziwiać swoje ceramiczne dzieła ;-)

Od czego zacząć?

Przede wszystkim najpierw musimy określić, jaką pracę chcemy wykonać i jakie będzie jej docelowe przeznaczenie. Czyli, czy będzie to coś do celów dekoracyjnych, czy do kontaktu z żywnością, ponieważ od tego będą zależeć, Wasze dalsze wybory jak dobór masy ceramicznej ( grubość i ilości szamotu, zakres temperatury wypału, kolor), a w następstwie dobór szkliwa. W tym wpisie skupimy się tylko na masie, żeby usystematyzować sobie pewne kwestie. Temat ten jest bardzo rozległy, dlatego wybraliśmy wedle nas, najważniejsze kwestie, które uznaliśmy, że warto tu poruszyć.

To startujemy ;-)
 

Masz w planach tworzyć ceramikę użytkową jak talerze, kubki, miski, dzbanki, wazony, doniczki?

Świetnie, to dobry plan. Miło będzie zjeść obiad na własnoręcznie zrobionym talerzu albo zasadzić kwiatka w zrobionej przez siebie doniczce;-)

Jeśli tworzycie prace z myślą o przeznaczeniu ich do kontaktu z żywnością (talerz, kubek), albo pozostawieniu ich, do długotrwałego kontaktu z płynem (wazon, doniczka) lub będziecie chcieli myć je w zmywarce, docelowo powinniście je wypalić na kamionkę czyli wysoką temperaturę, której zakres plasuje się między 1200-1300 stopni Celsjusza. Wtedy nawet takie prace jak donica lub wazon, które będą stały na zewnątrz domu, tym samym będąc narażone na zmienne warunki atmosferyczne w szczególności mrozy, przetrwają.

Każda praca przeznaczona do kontaktu z cieczą lub żywnością, ze względów higienicznych, po wypale na biskwit, powinna zostać po szkliwiona. Pamiętajcie jednak, że wybrane szkliwo musi być kompatybilne z masą, żeby uniknąć zjawiska harysowania (pekania) szkliwa – po więcej szczegółów w tym temacie, zapraszamy do jednego z naszych blogowych wpisów z serii „Okiem technologa – Dlaczego szkliwo pęka?”

UWAGA! Jeżeli zamierzacie wypalić swój kubek, miskę, talerz, dzbanek, donicę, bądź inne naczynie na wysoką temperaturę, upewnijcie się czy masa którą wybierzecie w sklepie jest wysokotopliwa. W innym razie grozi to zalaniem pieca lawą z gliny. A to może być bardzo poważny i kosztowny problem dla pieca. Zakres temperaturowy, powinien być zawsze podany na opakowywaniu. 

Ku przestrodze - półka zalana lawą z gliny.
 

A może chcesz tworzyć prace z myślą o przeznaczeniu dekoracyjnym jak zegar na ścianę, ramka, figurki, patery na owoce bądź ciastka, dzbanki na suche dekoracje?

Jeżeli wasz wybór padnie na ceramikę dekoracyjną to także zapowiada się ciekawe lepienie, pełne kreatywnych chwil, których glina Wam nie odbierze ;-) Takie prace przeważnie wypalane są na niską temperaturę, której zakres plasuje się między 1000-1080 stopni Celsjusza. I tu uwaga: jeżeli decydujecie się wypalać swoje prace na niską temperaturę możecie korzystać z masy zarówno nisko jak i wysokotopliwej.

UWAGA! Istnieją wyjątki od reguły, kiedy uda nam się dopasować masę niskotopliwą (fajansową) z kompatybilnym szkliwem, uzyskując pełną szczelność naczynia czyli porowatość – absorpcja wody równa zeru.

Tu jako przykład może nam posłużyć masa Sio2: PB ze szkliwem Ceramiq - Tafla szkła. Nasz test pokazał, że jeżeli pokryjecie dokładnie swoją pracę tym szkliwem i wypalicie ją na niską temperaturę, naczynie stanie się szczelne;-)

Podsumujmy zatem różnice dzielące wypał na wysoką temperaturę od wypału na niską:

Jeżeli masa spieczona jest na kamionkę, inaczej mówiąc, została poddana wysokiemu wypałowi - powyżej 1220 stopni Celsjusza, niesie to ze sobą kilka istotnych zalet:

•  nie absorbuje wody, dzięki temu nie jest nasiąkliwa, a prace z niej wykonane, posłużą nam o wiele dłużej
•  jej powierzchnia jest dużo twardsza
•  w jej zakamarkach nie będą rozwijać się grzyby

Jeżeli masa została poddana wypałowi poniżej 1150 stopni Celsjusza, cząsteczki masy ceramicznej, nie stapiają się ze sobą na tyle mocno jak przy wysokim wypale, dlatego masa poddana obróbce cieplnej nadal absorbuje wodę i jest mniej trwała. Z takich prac nie powinno się jeść i pić oraz wkładać ich do zmywarki. Oczywiście są wyjątki m in. ten z udziałem masy PB i tafli szkła. Jeśli wasze eksperymenty wyłonią inne zestawy, podzielcie się nimi proszę:)

Masa Sio2 Barcino wypał 1250 C i 1050 C.

Masa Sio2 PRNI wypał 1250 C i 1050 C.
 

Masa Sio2 PRLM i PRNI wypał na 1250 C.

Ciąg dalszy--->